Gisteren sprak ik haar docent. Hoe krijgt hij dit meisje, deze leerling van 14, aan haar werk?
‘Ze beseffen niet hoe diep de angst gaat’ waren haar woorden twee weken geleden tijdens de sessie. Hoe ze zich overweldigd voelt door de geluiden in de gymzaal, zo graag mee wil doen maar belemmerd wordt door de angst om gezien te worden en daarbij de kans te lopen beoordeeld en afgewezen te worden. Hoe ze zich stil houdt in een hoekje van de klas, haar werk ontduikt en boeken leest, observeert en reflecteert. Waarom krijgt haar klasgenoot die óók zijn werk ontduikt wel straf en zij niet? Alleen maar omdat hij rumoerig wordt en zij stil?
Hoe ze klem komt te zitten in haar emoties. Ze zich zó boos kan voelen over gedrag van klasgenoten, zonder de vinger erachter te krijgen waarom. Ze doen wel aardig tegen me. Waarom word ik toch zo boos?
Hoe ze niet weet waar ze het zoeken moet wanneer op het grote digibord een aflevering van een stand up comedian wordt getoond. Het is te hard, het geluid, de beelden en uitdrukkingen te veel. Haar headphones kunnen er niet tegenop.
‘Dan krijg ik het eerst heel warm en daarna juist heel koud.’
En terwijl ze me vandaag opnieuw een grote blik in haar binnenwereld gunt zorgt ze ervoor nauwkeurig te zijn in wat ze uit en wat niet. Ze weet dat ik haar docent zo af en toe spreek om haar samen nog beter te kunnen begeleiden. Ze wil niet dat ik bepaalde dingen over hem of klasgenoten deel. ‘Dat is toch niet aardig’. Of – ‘daar kan hij of kunnen zij toch niks aan doen?’
Of. ‘Ik heb gewoon teveel empathie. Dat is toch niet ok? Want ik voel ook empathie voor een moordenaar’. Wanneer ik haar teruggeef dat empathie en het (on)eens zijn met anderen twee verschillende dingen zijn is ze gerustgesteld.
En zo verstrijkt er al een hele ruime tijd zo om de week een uur. Zij in de lekkere stoel naast de kachel, benen in de lucht of over de leuning. Ik op t rode bankje. Álles komt voorbij, álles bespreekbaar. Hoe? Volslagen oprechte aandacht. Volslagen mezelf zijn en laten zien. En dat is naast wat praktische tips het belangrijkste wat ik haar docent meegeef – wees jezelf. Want. We weten het niet. Dit meisje past niet in een systeem. En toch heeft ze het ermee te doen, net als wij. De enige manier om haar te kunnen begeleiden is volledig open te durven kijken en luisteren naar haar. De vraag die dan overblijft is wie nou leert van wie.